مباحث روانشناسی در ورزش
تو ورزش یک مسئله خیلی مهمی که وجود داره مباحث روانشناسی در ورزش هستش که متاسفانه تو کشور ما خیلی مورد توجه قرار نمیگیره در صورتی که خیلی از مشکلات افراد میتونه منشأش روح و روان فرد باشه ولی چون اطلاعات در این زمینه خیلی محدوده بنابراین عملاً نادیده گرفته میشه و از این رو مشکلی که میتونه عامل ذهنی و روانی باعثش باشه رو به موارد فیزیولوژیکی، خواب، تغذیه و چیزهای دیگه ربطش میدیم که همین کار باعث میشه نه تنها مشکل برطرف نشه بلکه ورزشکار حرفه‌ای ما نتونه به اوج آمادگی برسه یا حتی می‌بینیم که ورزشکار آماده است ولی در زمین مسابقه نمیتونه خودشو نشون بده و با عملکرد ضعیف و بازنده از میدان مسابقه خارج میشه.
حتی اگر بخواهیم در عموم جامعه این مورد را بررسی کنیم متوجه میشیم که دلیل کنار گذاشتن ورزش در برخی از افراد جامعه میتونه همین مشکلات روحی روانی باشه که چون تشخیص داده نمیشه و برقراری ارتباط این روزها خیلی ضعیف شده اون فرد ترجیح میده بیخیال ورزش کردن بشه و یا بیخیال کار کردن با فلان مربی بشه و ترجیح بده دنبال مربی دیگری بگرده به شخصه تجربه این رو داشتم که فردی فقط به این خاطر که من برای شنیدن حرفاش براش وقت میزاشتم و مشکلاتش رو می شنیدم دوست داشته با من ورزش کنه و همین امر باعث شده که مربیشو عوض کنه.
مباحث روانشناسی در ورزش
مبحث روانشناسی، روانکاوی روح و روان خیلی اهمیت داره به طوری که گاهی اوقات مربی ها باید علاوه بر برنامه ی ورزشی و تغذیه برنامه ی روحی و روانی هم نیز برای ورزشکارانشون تدارک ببینند که البته کار هر کسی هم نیست چرا که یه واکنش اشتباه یا یک نظر نسنجیده میتونه وضعیت ورزشکار ما رو بدتر از قبل بکنه.
در ادامه به انواع مباحث روانشناسی در ورزش می‌پردازم.
ابتدا این را عرض کنم که هر فرد از نظر روانی به سه فاز تقسیم بندی میشود :
- 1)abnormal غیرعادی
- 2)normal عادی
- 3)sopernormal خیلی عالی
در ورزشکار سطح حرفه ای برای کسب موفقیت باید گزینه سوم یعنی خیلی عالی باشه تا اون اتفاق شگفت انگیز رقم بخوره و اوج عملکرد رو بتونیم شاهدش باشیم.
انواع روانشناسی
حالا بریم سراغ انواع روانشناسی که خدمتتون عرض کردم
1. روانشناسی اجتماعی
اولین مورد روانشناسی اجتماعی ورزش هستش و در آن این نکته رو بررسی میکنیم که چیزی رو به ورزشکارمون تحمیل میکنیم که خوشایند اون نیست یا مجبورش میکنیم کاری رو انجام بده یا نده یا چیزی رو بخوره یا نخوره یا حرفی رو بزنه یا نزنه و از این دست موارد گوناگون به عنوان مثال ورزشکار دختری داریم که دوست داره سرشو و موهاشو با کلاه بپوشونه ولی ما مجبورش میکنیم که حتماً مقنعه سرش کنه که باعث میشه تو عملکردش تاثیر منفی بزاره.
2. روانشناسی بالینی ورزش
دومین نوع، روانشناسی بالینی ورزش هستش اجازه بدید این مبحث رو با یک مثال براتون واضح و شفافش کنم فرض کنید ورزشکاری داریم که وقتی به زمان مسابقه نزدیک میشه نمیتونه خوب غذا بخوره یا غذای سالم نمیتونه مصرف کنه یا هله هوله خیلی میخوره برای اینکه بتونه تنش و اضطرابشو کنترل کنه که به این عامل اختلال غذا خوردن میگیم که در قالب روانشناسی بالینی ورزش قلمداد میشه که در این موارد ورزشکار ما نیاز به مراقبت بیشتر داره و نباید بذاریم ذهنش درگیر مسابقه بشه و با مسائل گوناگون سعی کنیم حواسشو پرت کنیم تا کمتر دچار آسیب روحی روانی بشه .
3. اعتیاد
از دیگر موارد روانشناسی بالینی بحث اعتیاد هستش که متاسفانه امروزه در بین ورزشکارانمون بسیار شایع شده به خصوص مصرف سیگار که مثل نقل و نبات به راحتی تهیه میشه و همیشه قابل دسترس و ارزان قیمت در انواع متنوع و گوناگون در دست ورزشکاران از آماتور گرفته تا حرفه ای قابل روئیَت میباشد که این قضیه میتونه بسیار خطرناک باشه و باید مدیریت خاصی براش در نظر گرفته بشه یه جمله ای که خیلی در بین ورزشکاران مشهوده اینه که بعد از تمرین میگن نیکوتین بدنمون افتاده بریم سوخت گیری کنیم.
4. مصرف مشروبات الکلی
از بحث اعتیاد و دود و دم که بگذریم مورد نگران کننده ی دیگر در این خصوص مصرف مشروبات الکلی میباشد که این نیز از دغدغه‌های مربیان ورزش می باشد.
روانشناسی سلامت ورزش
بُعد دیگر این ماراتون، روانشناسی سلامت ورزش است که سلامت جسمی و روانی یعنی تصویرسازی ذهنی از خود که مخصوصاً برای نوجوانان و جوانان بسیار موثر و تاثیرگذار خواهد بود.
که جالبه خدمتتون عرض کنم بحث تصویرسازی ذهنی مهمترین قسمت روانشناسی سلامت است که در ادامه در چهارچوب مهارت های ذهنی بیشتر براتون بازش میکنم و جزئیات بیشتری را ازش شاهد خواهیم بود.
روانشناسی مثبت ورزش- روانشناسی رشد ورزش- روانشناسی تربیت از دیگر موارد و انواع این مبحث میباشد.
انواع مهارت های ذهنی و روانی در ورزش و ورزشکارمون
میریم سراغ مهارتها ، به انواع مهارت های ذهنی و روانی در ورزش و ورزشکارمون می پردازیم :
۱) تصویر سازی ذهنی
برای اینکه به این ویژگی مهم بتونیم دست پیدا کنیم باید نیم کره ی راست مغز را تقویت کنیم یکی از کارها برای تقویت این قسمت انجام تمرینات قدرتی توانی و تمرکزی با قسمت چپ بدنمون هستش یعنی ما هرچی از دست ، پا و تنه ی سمت چپمون کار بکشیم البته کار مفید نه بیهوده باعث میشه نیم کره ی راست مغزمون مدام در تکاپو باشه و همین امر به تقویتش و در ادامه تقویت تصویرسازی کمک شایانی میکنه.
۲) مدیریت استرس و اضطراب در ورزش
دومین مورد مدیریت استرس و اضطراب در ورزش مطرحه که به جرأت میشه گفت عامل موفقیت ورزشکاران است حتی برای عموم جامعه از نکات خیلی مهم و موثر برای استمرار افراد جامعه در عرصه ی ورزش همین مدیریت استرس و اضطراب میباشد چرا که به شخصه تجربه ی این را داشته ام ورزشکاری داشتم که به خاطر استرس کار و زندگی دیگه نمیخواست به ورزش ادامه بده چون باعث شده بود از ورزش لذت نبره و آزاردهنده شده بود براش.
۳) هدف چینی
از دیگر نکات مهم در این خصوص میباشد که برای افزایش قدرت هم جسمی و هم ذهنی و کاهش استرس خیلی ضروری میباشد. اینکه من بدونم هدفم از ورزشی که انجام میدم چیه و واقعا واسش چقدر زحمت کشیدم و تمرین کردم و اینکه بتونم و بلد باشم منطقی با خودم کنار بیام خیلی میتونه برام مثمرثمر باشه اینکه سطح انتظارمو از خودم مشخص کنم و بر همون اساس پیش برم.
امیدوارم از مطالعه ی این مقاله نهایت لذت و استفاده رو برده باشید. جهت مشاوره و کسب برنامه های ویژه ورزشی می توانید به سایت باشگاه بدنسازی تهران مراجعه کنید.
« شاد و تندرست باشید عزیزان »
شعبه 1: تهران – فرمانیه
ایمیل: info@bodybuildings.ir
تلفن: